GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
GENEL KÜLTÜR VE TARİH => Genel Kültür => Konuyu başlatan: orkide - 21 Mayıs 2008, 12:01:08
-
Soganin Göz Yasartmasi
Soganin anavataninin Güneydogu Asya oldugu saniliyor. Günümüzde ise dünyanin her yerinde, özellikle sicak iklim kusaklarinda yetistirilmekte ve tüketilmektedir. Soganin tarihi o kadar eskiye gitmektedir ki, kayitli tarihten de önce Çin, Hindistan ve Ortadogu'da yiyecek olarak kullanildigi tahmin ediliyor.
Sogan besleyici bir gida olmasinin yani sira müthis bir aromatik özellige de sahiptir. Bu aromada içindeki kükürtlü maddelerin büyük etkisi vardir, ancak aroma tek basina kükürtlü maddelerden kaynaklanmamaktadir. Sogan ve sarmisakta sülfür ihtiva eden amino asitlerin türevleri de vardir.
Bir sogani kestiginizde bunlardan 'S1 propenylcysteine-sulphoxide' adi verilen kisim çözülür ve gözlerimizi tahris eden 'proponal-S oxit' adli kismi ortaya çikar. Kimya ilminin karisik kelimeleri aklimizi karistirmadan esasa geçersek, bu maddenin gözümüze degmesi ile bir çesit hidroliz olur ve içinde eser miktarda bulunan sülfrik asit gözümüzü yakar ve yasarmasina neden olur.
Bu bilesimler çok dengeli degillerdir. Örnegin çok düsük bir isi islemi sonucunda dahi tamamen yok olurlar. Bu nedenle de pismis soganda hiç bulunmazlar ve göz yasartamazlar. Sogan dograrken gözlerinizin yasarmamasi için önerilen birçok önlem vardir.
Önce en ciddisini söyleyelim. Bazi asçilar sogani kesmeden önce islatmayi, keserken de islak tutmayi veya sogani çesmeden akan suyun altinda kesmeyi öneriyorlar. Bir baska görüs ise sogan dograrken agizdan nefes almayi tavsiye ediyor. Bu görüse göre gaz nefesimizle birlikte burnumuza girip gözümüze yaklasmak yerine dogrudan cigerlerimize girer ve çikarmis. Bunu saglamak için de dislerimizin arasina bir metal kasik koymak yeterliymis.
Sogan dograrken gözlerin yaslanmasini önlemek için, dudaklar arasinda bir limon dilimi, disler arasinda bir kesme seker veya dörtte bir dilim ekmek bulundurmayi önerenler de var. Böylece agzimiza alacagimiz bu gibi seylerin, aldigimiz nefesteki sülfür gazini emdigini iddia ediyorlar.
Diger görüsler ise, soganin dogranilmasina tepesinden baslanilmasi ve cücügünün en sona birakilmasi veya soganin dogramadan önce yarim saat buzdolabinda tutulmasi seklinde. Sogan dograrken deniz gözlügü veya kontakt lens takilmasinin faydali olacagini ileri sürenler de var. Bu kadar çok önlem seçeneginin içinde, siz bir tanesini bile uygulamiyorsaniz, yapacak bir sey yok, sogani aglaya aglaya dogramaya devam edeceksiniz. ;D
-
soğan doğrarken sakız çiğnemeninde faydası oluyor ,