MANİLER

Anonim halk edebiyatı mahsullerinin en yaygın olanlarından biri de "mani"dir. Düğünlerde kadın topluluklarında, iş yerlerinde, tarlalarda ve benzeri yerlerde söylenen "mani", umumiyetle 7 veya 8'li hece vezniyle oluşmuştur. Manilerde birinci, ikinci ve dördüncü mısralar kafiyelidir. (a.a.b.a) düz mani, kesik mani (cinaslı mani) olmak üzere ikiye ayrılır. Cinaslı maniler, Azerbaycan türkülerinde "Bayati" Güney ve Doğu Anadolu Bölgelerimiz ile Irak türkülerinde "Hoyrat" adını alır.
Kara kara kazanlar, Kara yazı yazanlar, Cennet yüzü görmesin, Aramızı bozanlar
İğne ile kuyu kazdım, İçine düşeyazdım, Ayrılık mektubunu, Hem ağladım hem yazdım
Mendilim dalda kaldı, Gözlerim yolda kaldı, Ela gözlü sevdiğim, Bilmem nerede kaldı
Yazı yazdım yaz idi, Kalemim kiraz idi, Kusura bakma emmioğlu, Mürekkebim az idi
Kara koyun kuzuludur, Boynuzları yazılıdır, Çok bekletme Mehmet Ağa, Bacaklarım sızılıdır
Eski Cami direk ister, Söylemeye yürek ister, Benim karnım toktur ama, Arkadaşım börek ister
Fasulye fasıl olur, Yemesi nasıl olur, Anne beni eversen, Bak geçim nasıl olur
Sepet sepet yumurta, Sakın beni unutma, Unutursan küserim, Mektubumu keserim
Maydanoz ot değil mi, Yaprağı dört değil mi, Ben yârimden ayrıldım, Bu bana dert değil mi?
Karyolanın yayları, Ben sayarım ayları, Babam gelecek diye, Hazırladım çayları
Kaleden indim bu gün, Elimde kaynar güğüm, Ne vefasız yar imiş, Ne dün geldi, ne bugün
Kızın adı Melek'tir, Entarisi bir tekdir, Yakası açık olan, Sevdalıyım demektir
Elbisesi dar gelir, Dar sokaktan yar gelir, Ellemeyin yârime, Ayda yılda bir gelir
Damda durma oğlan, Bıyığın burma oğlan, Beni sana vermezler, Gönlünü yorma oğlan
Bahçelerde ısırgan, Gâvur değil, Müslüman, Uzat dilin öpeyim, Yemin ettim ısırmam
Portakal dilim dilim, Sevdiğim adın Selim, Selim benim olunca, Olurum telli gelin
Manava ayva gelmiş, Parası fazla gelmiş, Çok çalışın oğlanlar, Kızlara da zam gelmiş
Toplu iğnemin boladı, Sarığını kim doladı, Beş yüz asker içinde, Gönlüm seni diledi
Ben kalede kışlarım, Kırmalı mendil işlerim, Senin gibi besteciyi, Kirmanımda koşlarım
Arabası dört teker, Düz ovada sap çeker, Bekâr kalan oğlanlar, Gece gündüz ah çeker
Ben bir altın kutuyum, Yar yanında mutluyum, Verin benim yârimi, Üç gündür oruçluyum
Keklik gelir seke seke, Ayağında gümüş toka, Ben annemden ayrılmazdım, Ayırdılar çeke çeke
Tilki girdi kümese, Tavukları yemese, Genç kızların koynuna, Sakallılar girmese
Dilbeyandır köyümüz, Buz gibidir suyumuz, Kendimiz köylü ama, Şehirlidir huyumuz
Dağlarda ardıç kurusu, Dibinde keklik sürüsü, Yok mu bunun hiç kimsesi, Yoksa garip misin güzel
Iraftaki siniler, Piske vursam iniler, Askerdeki yârimin, Kulakları çiniler
Karyolanın yayları, Sayıyorum ayları, Yarim gelecek diye, Sayıyorum ayları
Makarada ipliğim, Asıyada benim kekliğim, Hiç aklımdan çıkmıyor, Kel satıdan çektiğim
Kiremit, kiremit gezerim Kiremitleri ezerim Çok konuşma kaynana Patates gibi ezerim
Dama çıktım dam iki, Yıldız saydım oniki, Ellerin yâri gelmiş, Hani bizim kör tilki
San kavun dilimi, Kim dokudu kilimi, Vallah billâh olacam, Mülazımın gelini
Mani benim ezberim, Kan ağlıyor gözlerim, Ben o yârin yolunu, Ölüne dek beklerim
Dereler akmasaydı, Gün gibi doğmasaydı, Ölüm Allah'ın emri, Ayrılık olmasaydı
Hay aparız, aparız, Gökten yıldız kaparız, Oruç tutmayanları, Kümeslere tıkarız
Meşe meşeye benzer, Meşe kamışa benzer, Şu Burunoba kızları, Gümüş kâseye benzer
Tarlaya soğan ekerler, Ekerler de biçerler, Gurbete giden kızın, Gözüne sürme çekerler
Karadağ’da kar kalmadı, Yüreğimde yağ kalmadı, Daha yazacağım çok idi, Mektubumda yer kalmadı
Oğlan gider oduna, Ali derler adına, Ali'ye bir kız bulduk, Ayşe derler adına
Aş yedim dilim yandı, döküldü kilim yandı, Ben kilimde değilim, Bahçede gülüm yandı
Karşıdan gelen oğlan, Kakülü sarkan oğlan, Gece gelme gündüz gel, Horozdan korkan oğlan
Yayla yolu bükülür gider, Zülüf gerdana dökülür gider, Bir yiğitte sevdiğin olmazsa, Ah çektikçe beli bükülür gider
Ev üstünde kedi gezer, Gezdikçe kiremit ezer, Mecik vurdum kafasına, Gözlerini bana süzer
Tokatın direği burmalı Altında divan kurmalı Bu evden bir çevre çıkacak Dört ucu birden sırmalı
Davuluma vurdum zırladı, Elimden mecik fırladı, Daha çok mani söyleyecektim, Arkadaşım beni zorladı
Kara koyun kuzuludur, Boynuzları yazılıdır, Çok söyleyeceğidim amma, Dizlerim sızılıdır
Çeşmeye kova koydum, Damla damla dolacak, Benim sevdiğim yârim, Şoför oğlan olacak
Bezeyi bezeledim, Siniye dizeledim, Anneciğim gözün aydın, Ben yâri tazeledim
Mani demeye geldim, Kaymak yemeye geldim, Meramım kaymak değil, Yâri görmeye geldim
Çini tabakta badem, Sarardım soldum neden, Çıktım yollara baktım, Ne gelen var, ne giden
Karşıdan gelen atlı, Altında kilim katlı, Annen baban sağ olsun, Hepsinden yer tatlı
Daldan dala atladım, San çiçek topladım, Çiçeklerim döküldü, Dere aldı götürdü
Dere boyu çalılık, Derede olur balık, Gel güzelim buraya, Bakma yüzüme alık
Eriği dalda koyan, Gözümü yolda koyan, Cennet yüzü görmesin, Bizi bu hale koyan
Arpa ektim biçemem, Yolum dardır geçemem, Yıldız kadar kız olsa, Gene senden geçemem
Köprüden geçemedim, Az doldur içemedim ,Sen benden geçtin amma, Ben senden geçemedim
Bir teneke ağızım var, Yazılacak yazım var, Demeye utanıyom, Şu oğlanda gözüm var
Balı pekmez mi sandın, Küpünden çıkmaz mı sandın, Büyüğün durur iken, Küçüğün gitmez mi sandın
Evimizin ardı yoldur, Gel testini burda doldur, Ayda yılda selam göndür, Kayıl oldum arkadaşım
Evimiz önü pınar, Dallarında bülbül oynar, Eyi geçin arkadaşım, Sonra eller seni kınar
Yaylaların çimen özü, Etrafı palaz izi, Bu ellerin kötü sözü, Ne deyelim a kardaşım
Evimizin önü asma, Asmanın dalma basma, Ben etmedim Allah etti, Gadın abam bana küsme
Irafa fincan koydum, İçine mercan koydum, Kaynanamın adını, Kuyruklu sıçan koydum
Yayladan geldim yorgunum, Ben bu feleğe dargınım, Yorgun değil ırgınım, gel güzelim oynayalım
Aş dediler, aştım dağı İç dediler, içtim ağı Yıkılası gurbet dağı, Bizi birem, birem etti
Keçi bağladım meşeye, Tıkır tıkır gevşeye, Benden ağır selam söylen, Güzel gözlü Ayşe'ye

Alıntıı