İlk motorlu uçağı yapan ünlü Wright kardeşlerin ibretlik başarı öyküsü... İki bisiklet ustası olan Wilbur ve Orville Wright kuşları inceleyerek ilk uçağı yaptı. Kare kare ilk uçuş:
İnsanların kuşlar gibi uçma arzusu tarih öncelerine dayansa da ilk uçan insan 1638'da Galata Kulesi'nden Üsküdar'a kadar süzülmeyi başaran Hezarfen Ahmed Çelebi olmuştur. Bu uçuş Avrupa'da ilgi karşılanmış ve Leonardo Da Vinci de pek çok önemli tablonun yanısıra ilk uçuş çizimleri yapanlar arasına girmiştir. Planörle uçuş denemelerini ise ilk olarak Alman Otto Lilienthal gerçekleştirdi. 20. yüzyıl başlarına gelene kadar insanoğlunun uçabileceğine olan inanış hayalden öteye çok az gidebilmiş. Hayalleri gerçeğe döndürenler ise Ohio, Daytonlu iki bisiklet ustası olan Qright kardeşler dönüştürdü.
HEZARFEN'DEN İLHAM ALMIŞ OLABİLİRLER
Kuşların kanat yapıları, uçma hayali kuran insanoğlunun en büyük yol göstericisi oldu. Ancak daha önce kuşları taklit edenler hep kanat çırpmayı da taklit etme hatasına düştüler. Wilbur ve Orville Wright, 1899'da kuşların nasıl uçtukları hakkında kendilerine ipucu verebilecek herşeyi sistemli bir şekilde incelemeye başladılar. Bilimsel eserlerde ve eski insanların deneyimleri arasında kendi işlerine yarayacak tüm verileri bir araya getiren Wright kardeşlerin Hezarfen Ahmed Çelebi'den ilham almış olma ihtimalleri de bulunuyor.
Wilbur ve Orville Wright bilimsel öğrenim görmemişler, liseden sonra yüksek bir okulda gitmemişlerdi. Fakat uçma alanındaki çalışmalarını ilerlettirken kendi bilimsel yönlerini de model uçaklar, uçurtmalar, insan taşıyan planörler ile yaptıkları yüzlerce deney sayesinde bu konuda bilimsel bir eser hazırlayacak kadar ilerlettiler. Hatta hazırladıkları 200'den çok farklı tipteki kanatları denemek için bir rüzgar tüneli dahi yaptılar. Wright kardeşlerin 17 Aralık 1903'te North Carolina'da Orville'in kontrolünde havalanan ilk uçağı aerodinamik ses teorisine bağlı kalınarak yapılmıştı.
Bu uçak iki pervaneliydi. Pilotla birlikte ağırlığı 335 kg.dı. Bu uçuşun beş tane görgü şahidi vardır. Orville birinci denemede 12 saniye uçtu. Ve sadece 37 metre mesafe katetti. O günkü son denemesinde ise, bu süre 59 saniyeye çıkmıştı ve 280 metrelik bir mesafeye uçmuştu. Daha sonra uçaklarını geliştirdiler ve 1904 yılında uçağa havada dönüşler yaptırarak, geri dönmek suretiyle kalktıkları noktaya inmeyi başardılar.
Wright kardeşler, iyi bir uçak tasarımında kanadın ani esen şiddetli rüzgarların zararlı etkisiyle sert havanın aşağı ve yukarı çekici etkisine karşın pilotun düzeltmesiyle kanadın daha uygun bir vaziyet almasını sağlayan bir mekanizma bulunması gerektiğini anladılar. Kuşları gözleyerek sert havalarda uçuş düzeylerini korumak için kanat uçlarını nasıl büktüklerini not aldılar.
Kanat bükmeyi planörlerinin kanatlarının uçaklarını bir mekanizma yardımıyla eğerek taklit ettiler. Deneylerinden bunun işe yarayacağını tahmin etmişlerdir. Gerçekten de işe yaramıştır.
Kanat eğmenin uçuş aerodinamiğini nasıl etkilediğini doğru bir şekilde tahmin ettiler ve anladılar.
Wright Kardeşler artık uçabilen bir uçak yaratmışlardı ama onu nasıl uçuracaklarını bilmiyorlardı. Bunu onlara gösterebilecek ne bir kitap ne de bir öğretmen vardı. Yavaş yavaş ve metotlu bir şekilde uçakla dönüş yapabileceklerinden çok zaman önce emin olmuşlardı. Daha ilk denemelerinde uçak tam bir daire dönüşünü kolaylıkla tamamlayarak havalandıkları noktanın yanına indi.
Uçak dizaynı, diğerleri Wright kardeşlerinin seviyesine gelinceye kadar bir süre olduğu yerde saydı. Pilotun kanadın üzerine yatık bir şekilde durmaktan kurtarıp oturmasını sağlayacak bir yer yapılması gibi zorunlu bir takım şeyler gerekiyordu.
Wright kardeşler pilotun oturabildiği bir uçak dizaynı hazırladılar. Ayrıca bir de iniş takımı yaparak kendilerini ilk uçuşlarında yanlarında taşıdıkları tekerlekli kriko ve monoraydan kurtardılar.