İhtiyaçlar, İstekler

İHTİYAÇLAR, İSTEKLER

Yaşamın temelini ihtiyaçlar, amacını da ihtiyaçları karşılamak belirler. Her insanın fiziksel ihtiyaçlar, sosyal ihtiyaçlar ve manevi ihtiyaçlar gibi çeşitli ihtiyaçları vardır. Yemek yeme, su içme, uyuma, sevgi, ilgi görme, takdir edilme, kendini ifade etme, öğrenme, başarılı olma, kendini koruma gibi ihtiyaçlar, tüm insanlarda görülen ortak ihtiyaçlarken, spor yapmak, müzik aleti çalmak, kitap okumak, şiir yazmak ise kişiye özel olarak ortaya çıkan ihtiyaçlardır.

İnsanlar, ihtiyaçlarını fark etme ve bunları karşılayabilme gücüne, ihtiyaçlarını karşılayabilmek için çevresel ve kişisel değişiklikleri yapabilme özelliğine sahiptirler. İnsanlar ihtiyaçları için çevresel ve kişisel düzenlemeleri yaparken fiziksel, bilişsel ve duygusal donanımlarını kullanırlar, yani bütün beceri alanlarını seferber ederler. Çünkü ihtiyaç, karşılanmadığında kişiyi mutsuz eden bir durumdur. Kişi ihtiyacını ne kadar çabuk karşılarsa o kadar mutlu olur. İhtiyacın çabuk karşılanması için çevresel ve kişisel faktörlerin uygun olması gerekmektedir. Uygun koşullar sağlanmadığında birey çevre ile dengesini kuramaz, ihtiyacı karşılama süresi uzar, bu da bireyin mutsuz olmasına sebep olur. Her ne kadar insanların zorunlu ihtiyaçları varsa da bunları karşılaması için donanımı olması gerekmektedir. Örneğin, işi olmayan, para kazanamayan bir insan, temel ihtiyaçlarını karşılayamaz ve mutsuz olur.

A. Maslow, ihtiyaçları fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyacı, ait olma ve sevgi ihtiyacı, saygı ihtiyacı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacı olarak derecelendirmektedir. Bir önceki düzeydeki ihtiyaç karşılanmadıkça, bir üst düzeye geçilmez. Bu sebeple önce fizyolojik yani temel ihtiyaçların karşılanması gerekmektedir.

İnsanlar ihtiyaçlarının yanı sıra isteklerini de karşıladıkları zaman mutlu olurlar. İstekleri ve ihtiyaçları birbirinden ayırmak gerekir. İhtiyaçlar, karşılanması zorunlu olanlardır. İstekler ise karşılanması zorunlu olmayanlardır. Bazı insanlar için zorunlu olan ihtiyaçlar, diğer insanlar için istek olabilir.

Kişinin ihtiyaçlarını karşılaması için gerekli olan maddi-manevi-fiziksel güce sahip olması gerekir. Bu güce sahip kişiler ihtiyaçlarını karşılar ve mutlu olurlar. Bazı insanlar, günlük yaşamı devam ettirmek için gerekli olan maddi-manevi güce sahip değildir ve dolayısıyla ihtiyaçlarını karşılama özelliğine de sahip değildir. Bu kişilerin karşılamak zorunda olduğu ihtiyaçları isteklerinden azdır. Çünkü istek ve ihtiyaçlarının farkında değillerdir, bunları birbirinden ayıramazlar. Bu insanların istekleri çoktur ve hiç bitmez. Bir isteğin gerçekleşmesi onları mutlu etmez ve yetmez. Hazırda bekleyen başka bir istek vardır. Gerçekleşen isteğin yeri hemen başka bir istekle doldururlar.

Kişi eğer ihtiyaçlarını yani, karşılamak zorunda olduklarını bilmeze, onların farkında olmazsa istekler, ihtiyaçlar haline gelir ve doyumsuzluk başlar. İstekler ve ihtiyaçların da birbirleri ile uyum içinde olması gerekir. İstekler, ihtiyaçlara yakın değilse, ihtiyaçlara ulaşmak için yanlışlar yapılır. Bunlar para hırsı, manevi açlık gibi durumlardır. Bu ihtiyaçlar karşılanırken kişi eğer sağlam değilse, elindekilerden olur.

İhtiyaçlar, insan hayatın devam etmesi için karşılanması zorunlu olan durumlardır ve sınırlıdır. İstekler ise karşılanması zorunlu olmayan durumlardır ve sınırsızdır. İkisinin birbirine karışması kişinin doyumsuz ve mutsuz olmasına sebep olur. İstek ve ihtiyaçlarımızın farkında olmak aynı zamanda hayatımıı daha iyi kontrol etmemizi sağlar. Bu, makale, Psikolog İlkten Çetin ve Uzm.Psikolojik danışman Figen Ürgüplü tarafından hazırlanmıştır.