Hastalıklar; tıp dilinde yapılan ilmi tanımlamalardan oldukça farklı olarak, vatandaşlar tarafından gayet ilginç isimlerle ifade ediliyor.Halkımızın uzun yıllardan beri kalıcılığını korumuş o kadar güzel adlandırmaları var ki, uzman doktorlar bile hastalıkların tıbbi isimlerini kullanmak yerine bu isimleri tercih ediyorlar.

DOKTORLAR YANILIYOR, HALK YANILMIYOR

Bazı hastalıklar birçok doktor tarafından karıştırılırken (Ascarit=Solucan ile Teniaziz=Şerit vb.) halkımız, hastalıklara vermiş olduğu ismin taşıdığı ayırdedici özellikler sebebiyle böyle bir yanılmadan uzak kalıyor.

Hastalık isimlerinin oluşumu da takılan isimler kadar ilginç. Mesela bir deri hastalığı olan gece yanığı. Vatandaş doktora geldiğinde 'Doktor bey, akşam yattığında çocuğun suratında hiçbir şey yoktu. Sabah kalktı, bu yaralar belirmiş' diyor. Haliyle hastalığın ismi gece hastalığı oluyor. Rahatsızlıklar hastalığın belirtilerine, oluş zamanına ve sebeplerine göre adlandırılırken, bu adlandırmada tabiattaki bazı nesnelere benzerlikten de faydalanılıyor.

HASTALIKLARDAN

BAZILARI

Halkımızın kendi anlayacağı şekilde isimler vererek adlandırdığı yüzlerce hastalıktan bazılarının isimleri şöyle:

Paçavra Gribi: Bulaştığı hastayı halsiz düşüren, adeta paçavraya çeviren grip.

Şark Çıbanı (Leischmania Tropica): Özellikle yüzde ve vücudun değişik yerlerinde çıkan çıban. İyileştikten sonra izi kalıyor. Doğu illerinde yaygın olduğu için bu isimle anılıyor.

Sedef (Psevriasis): Vücudun değişik yerlerinde balık pulu gibi döküntülerle kendini belli ediyor. Derideki parlama nedeniyle 'sedef' diye adlandırılmış.

İnce Hastalık (Tüberkuloz=Verem): Sinsi gelişerek, hastayı zayıflatıp incelten bir hastalık olması sebebiyle, halk arasında 'ince hastalık' diye biliniyor.

Kıran (Pastorella=Veba): Bulunduğu bölgede çok hızlı yayılarak büyük zayiatlara sebebiyet veren bir hastalık. Aniden kırıp geçirdiği için 'kıran' deniliyor. 'Kıran mı girdi? (İşe yarar hiçbir şey bırakmamış)' şekliyle deyimlerde de yerini almış.

Cüzzam (Lepra=Deri Tüberkülozu): Derinin iltihaplanarak sökülmesine ve dökülmesine sebep oluyor. Yakın zamanlara kadar bulaşıcı ve tedavisi olmadığı biliniyordu. Şimdi tedavisi var.

Gece yanığı (Zona): Deri hastalığı, çocuklarda görülüyor. Akşam yatağa girerken yüzünde hiçbir şey olmayan çocuk sabah kakltığında yüzünde yanık benzeri yaralar beliriyor. Hastalığın gece ortaya çıkması 'gece yanığı' olarak adlandırılmasının sebebi.

İnme (Hempleji=Felç): Aniden belirmesi sebebiyle 'inme' olarak adlandırılıyor.

Kuş palazı (Difteri): Solunum yollarının rahatsızlığı esnasında, hastanın boğazından kuş yavrusu (palazı)'nun çıkardığı sese benzer bir sesin çıkması sebebiyle böyle adlandırılıyor.

Arpacık (Hordeolum:İstirpe): Gözde çıkan ve ufak bir uç ile kendini belli eden bu hastalığa, belirtisi arpaya benzediği için 'arpacık' deniliyor. Doğu'da 'it dirseği' diye de adlandırılıyor.

Kabakulak (Pratitis): Rahatsızlık sebebiyle kulağın altındaki bez büyüyor. Kulak bölgesindeki bu büyümeye 'kabakulak' adı verilmiş.

Boğmaca (Bortellapertius): Hasta öksürürken adeta boğuluyor. Bu boğarcasına öksürtme hastalığa 'boğmaca' adını verdirmiş.

  Halk dilinde hastalık isimleri hakkinda aciklamalar Halk dilinde hastalık isimleri konusunda bilgiler.
Anahtar Kelimeler:Halk dilinde hastalık isimleri