Görünenin  her  zaman  çözüm  olmadığı  ve  her  ne kadar  ikna edici olmasa da gerçeklerin her zaman gerçek olduğuna inanan mühendisler için? Bu hikaye garip ama ders veren gerçek bir hikayedir.

Pontiac  Division  of  General  Motors  Şirketine gelen bir şikayet şu satırları içeriyordu: 

Size  ikinci  defa  yazıyorum  ve bana cevap vermemenizi anlayışla karşılıyorum çünkü  yazdığım  yazının çılgınca olduğunu düşünebilirsiniz; fakat şu bir gerçek ki  ailemizde  her akşam yemekten sonra tatlı olarak dondurma yeme alışkanlığına sahibiz.  Fakat  bir çok dondurma çeşidi olduğu için her akşam yemekten sonra ne çeşit  dondurma  yiyeceğimiz  konusunda ailecek  karara varırız. Ben de markete gidip  alırım.  Geçenlerde  de yeni bir Pontiac aldım ve o zamandan beri markete gidip gelmem benim için bir sorun olmaya başladı. Ne  zaman  vanilyalı dondurma alsam, arabaya döndüğümde arabam çalışmıyor. Fakat başka  çeşit dondurma aldığımda, araba gayet güzel çalışıyor. Bu konuda ne kadar ciddi olduğumu bilmenizi istiyorum her ne kadar bu sorun size saçma da gelse: ?Vanilyalı  dondurma aldığımda arabam çalışmazken neden başka bir çeşit dondurma aldığımda arabam çalışıyor??

Pontiac Şirketi nin başkanı doğal olarak bu mektuba şüpheci bir şekilde yaklaştı fakat  yine de kontrol edilmesi için bir mühendis gönderdi.

Gönderilen mühendis, nezih   bir   muhitte   oturan   başarılı ve  iyi  eğitim  almış  bir kişiyle karşılaştığında  şaşkınlığa  uğradı.  Akşam yemeğinden  sonra  görüşmeye karar verdiler.  Akşam  olduğunda  arabaya  binip marketin  yolunu  tuttular. O akşam vanilyalı   dondurma   aldılar  ve  arabaya bindiklerinde  doğal  olarak araba çalışmadı. Mühendis  onla üç akşam daha markete gitti. İlk akşam çikolatalı dondurma alındı ve  araba  çalıştı.  İkincisinde  çilekli dondurma alındı ve araba yine çalıştı. Üçüncü akşam ise vanilyalı dondurma alındı ve maalesef araba çalışmadı. Şimdi  şaşırma  sırası mühendisteydi. Mantıklı bir kişi olarak adamın arabasının vanilyalı  dondurmaya  alerjisi  olduğunu düşünmek  akıllıca bir şey değildi.

O yüzden  bir süre daha ziyaretlerine devam etti. Bu amaçla notlar almaya başladı: günün  hangi  saati, kullanılan benzin çeşidi, gidip-gelme süresi gibi her türlü bilgiyi kaydetti. Kısa sürede bir ipucu elde etti: adam vanilyalı dondurma almak için  daha  az  zaman  sarf ediyordu. 
Niçin? Cevap marketteki ürünlerin satılış düzeninde  yatıyordu.  En  çok  istenilen çeşit olan vanilyalı dondurma marketin hemen  girişinde  yer  alan  dolapta satılıyordu.  Diğer dondurma çeşitleri ise marketin  arka  kısmında  farklı bir tezgâhta satılıyordu ve oradan herhangi bir çeşit dondurma almak daha fazla vakit alıyordu. 

Şimdi  mühendisin  karşılaştığı soru şuydu: Araba niye dondurma alması daha kısa sürdüğünde  çalışmıyordu?  Zaman  faktörü araya  girdiğinde  mühendisin cevabı bulması  zor  olmadı: motor  soğuduğunda devreye giren buhar kilidi. Bu her akşam oluyordu  fakat  diğer  çeşitleri  almak  için harcanan daha fazla zaman motorun tekrar  çalışması  için  yeteri kadar soğumasına imkan tanıyordu. Adam vanilyalı dondurma  aldığında  ise,  motor  hala sıcak  olduğu  ve  buhar  kilidi devreye girmediği için çalışmıyordu.

Hikayeden alınacak ders: Garip görünen sorunlar bile bazen gerçek olabilir?