Adam zengin olamaz, zengin adam olamaz.
Anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al.
Aşgarı bozuk : Şekli bozuk
Apık sapık konuşma : Mantıksız, manasız konuşma
Adını bağışla : İsmini söyle
Arka gerek arka, düşman göre korka.
At ölür nalı kalır; adam ölür namı kalır.
Anasını seven danasını da sever
Aptal ata binince ağa oldum; şalgam çorbaya girince yağ oldum sanır.
At ver dost ol, kız ver düşman ol.
Allah önü gelenli değil, sonu gelenli eylesin.
Avradı olmayanın aklı olmaz.
Abbas yolcu : Hemen gidecek
Avrat var zavranı zort, avrat var hazreti mülk.
Asıl azmaz, bal kokmaz.
Anamın ekmeğine kuru, ayranına duru diyemem.
Abdal düdükten, çocuk oyundan usanmaz.
Ağaç ne kadar uzasa da göğe değmez.
Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez.
Akıllı düşman, akılsız dosttan iyidir.
Allah dağına göre kış verir.
Abdalın dostluğu köy görününceye kadardır.
Akıllı olup tembel ise ikaz et, akılsız olup da çalışkan ise dikkat et.
Ağlamayana meme verilmez.
Ağaçtan maşa, abdaldan paşa olmaz.
Aç koyma hırsız edersin, çok söyleme arsız edersin.
Ah yerde kalmaz.
Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste.
Alış-veriş başka, dostluk başkadır.
Af büyükten, suç küçükten.
Ardıcın közü, yalancının sözü olmaz.
Ar eden, kar etmez.
Arsız erimez, çayır çürümez.
Alacağına şahin, vereceğine karga.
Acıkan doymam, susayan kanmam sanır.
Ağır harman geç kalkar.
Açtı ağzını, yumdu gözünü.
Avucunu yala.
Acıyan çok ama, ekmek veren yok.
Adam sandık eşeği, altına serdik döşeği.
Arayan Mevla'sını da bulur, belasını da.
Ayrandan aşağı katık olmaz.
Al takke ver külah.
Aç aman bilmez.
Aç it duvarı deler.
Artık mal göz çıkarmaz.
Aş da sabahleyin, iş de.
Aşa dökülen yağın, zararı olmaz.
Ayıkla pirincin taşını.
Aç ile arkadaş olma, yemem der de sömürür.
At ile avrat, yiğidin bahtına.
At ölür, nalı kalır; yiğit ölür, namı kalır.
Aç köpek fırın deler.
Alnını karışlarım.
Allah selamet versin.
Acın koynunda ekmek eğlenmez.
Acı patlıcanı kırağı çalmaz.
Ah şu dilim, başıma giydirir kilim.
Aklının tahtası eksik.
Adam adamdır olmasa da pulu, eşek eşektir altından olsa çulu.
Analar kundağa sarmamış
Ağalık vermeyle, yiğitlik vurmayla olur.
Adam yokluğunda, keçiye Abdurrahman Çelebi derler.
Anan öldü acından, ne umarsın bacından.
Ayıdan post, gavurdan dost olmaz.
Binin yarısı beş yüz, o da bende yok.
Bana bugün lazım, yarın kocam da gelir.
Belini berke dayamış.
Başını yedi.
Burnunun yivi yok. (Utanmayı bilmez)
Bir çivisi noksan (Yarım akıllı)
Bağ babadan, zeytin dededen kalmalı.
Balık baştan kokar.
Bir deli bir kuyuya bir taş atmış, kırk akıllı çıkaramamış.
Bekarın parasını it, yakasını bit yer.
Bir deri bir kemik kaldı.
Bir dikili ağacı yok.
Belli düşman, gizli dosttan yeğdir.
Bir karıyla bir koca, dırdır eder her gece.
Birgün elime düşersin.
Bir korkak bir orduyu bozar.
Bir koyundan iki post çıkmaz.
Bir koltuğa iki karpuz sığmaz.
Bir kötü gidince, yerine daha iyisi gelmez.
Bir dost kırk yılda kazanılır.
Bir dostun bir düşman kadar kahrı olur.
Bir kötünün yedi mahalleye zararı dokunur.
Bekara avrat boşaması kolay olur.
Beleş sirke baldan tatlı olur.
Bir mıh bir nal, bir nal bir at, bir at bir er, bir er bir vatan kurtarır.
Bir ekmek, dokuz aç; durma ordan kaç.
Bir eli yağda, bir eli balda.
Bir nalına vurur, bir mıhına.
Bir evde düzen olunca düzenbazlık olmaz.
Bir pire için yorgan yakar.
Bir eve bir baca, bir kadına bir koca.
Boya posa bakma, huya husa bak.
Bir sürüye bir çoban.
Bir gemide iki kaptan olmaz.
Bir sürüye bir kurt yeter.
Bir göz ağlarken bir göz gülmez.
Bir gül için, bin dikene katlanır.
Bir tahtası eksik.
Ben ağa, sen ağa; bu ineği kim sağa?
Bir taşla iki kuş vurulmaz.
Burnundan kıl aldırmaz.
Bir ye, bin şükret.
Bir külek bal, anası akıllı kızını al.
Bahtın, gönlün ağ ola; anan, baban sağ ola.
Biri yer, biri bakar kıyamet ondan kopar.
Başı sel, ayağı göl.
Bize göre hava hoş.
Bizim evde yallanır, Kirkor'un bağında ürür.
Bizim gelin bizden kaçar, ele başını açar.
Boğaz değil, bakkal honisi.
Besle kargayı, oysun gözünü.
Benim oğlan bina okur, döner döner gene okur.
Borcunu bilmeyen, namusunu bilmez.
Battı balık yan gider.
Benlik şeytana yakışır.
Benzine kan geldi.
Pabucunu ele verdi.
Pabucu dama atıldı.
Bal etmez arı.
Bin dereden su getirir.
Bin dost az, bir düşman çok.
Bir adamın karısı, o adamın yarısıdır.
Bal tutan parmağını yalar.
Bir alan pişman, bir de almayan.
Bir arpa boyu yol aldı.
Bir ayağı çukurda.
Bir ayna al da yüzüne bak.
Bir baş nereye olsa sığar.
Bu işte bir bit yeniği var.
Bir buldu, iki ister; akçe buldu, çıkın ister.
Bir çıktı, pir çıktı.
Besili tazı tüyünden belli olur.
Bırak danayı, bulur anayı.
Bir çiçekle bahar gelmez.
Bir çöplükte iki horoz ötmez.
Bildiğinin bir huyu, bilmediğinin bin huyu olur.
Borçlu ölmez, benzi sararır.
Beş parmağın beşi bir değil.
Beyazın adı var, esmerin tadı var.
Beyden doğan, bey olur.
Bez alırsan Musul'dan, kız alırsan asıldan al.
Bıçağını kınında buldu.
Bıçak kadar boyu var, türlü türlü huyu var.
Bilen de konuşur, bilmeyen de.
Biliyordun kıçının huyunu, niye içtin mercimeğin suyunu?
Bilmediğin lafa karışma.
Büyük kız gitmeden küçük kız gitmez.
Bıçak yarası unutulur, dil yarası unutulmaz.
Babalım boynuna (Vebalim üzerine)
Cömert derler, maldan ederler; yiğit derler, candan ederler.
Cümbür cemaat.
Cahil kendinin düşmanıdır, başkasına nasıl dost olur?
Can çıkar, huy çıkmaz.
Cenabetten keramet umulmaz.
Cihanı yakan zulümdür, kazma- kürek değil.
Çok gezilen yerde ot bitmez.
Çakalsız köy olmaz.
Çok, kendi kendini tutturur; az, kan yutturur.
Çok arpa atı çatlatır.
Çok söyleme arsız olur, çok verme hırsız olur.
Çalma el kapısını, çalarlar çapını.
Çam sakızı çoban armağanı.
Çok naz aşık usandırır.
Çağrıldığın yere erinme, çağrılmadığın yerde görünme.
Çocuktan al haberi.
Çürük tahtaya bastı.
Çürük tahta mıh tutmaz.
Değneği yiyenle sayan bilir.
Deli söylemiş de akıllı oynatmış.
Ekmek Hıdır'ın su Bedir'in, yiyin için kudurun.
Ekmek elden su gölden.
Ekmeği bütün oldu.
El ağzına bakan karısını tez boşar.
Ele verir talkını kendi yutar salkımı.
El sözü harman tozu.
Eliğin hamuruyla erkek işine karışma.
Er kocar gönül kocamaz.
Elden gelen öğün olmaz. Olsa da *aktinde olmaz.
El kızı. (yeni gelen gelin)
El kiri. (para, kazanç)
Eline, diline, beline mukayyet ol.
Erkek sel, kadın göl.
Erkek söyler, kadın dinler.
Evinde yok bulgur aşı, kendi gezer bölük başı.
El öpmeyle dudak aşınmaz.
Erken kalkan yol alır, erken evlenen döl alır.
Eşeğini övmeyen çerçi olmaz.
Eşek çamura düşünce, sahibinden yiğidi olmaz.
Evvel can, sonra canan.
El yumruğu yemeyen, kendi yumruğunu balyoz sanır.
Feleğin çemberinden geçmiş.
Fukara oklavayı hacetten sayar.
Gelin binmiş deveye, gör kısmeti nereye.
Güvendiğimiz dağlara karlar yağdı.
Gelen geçer, konan göçer.
Güvenme varlığa, düşersin darlığa.
Güzel bürünür, çirkin görünür.
Güzeli herkes sever.
Karnım zil çalıyor.
Kuru kuru kadanı alayım, takır takır yoluna öleyim.
Gün kazanıp, gün yiyor.
Gülün dostu dikendir.
Güzellik görenin gözündedir.
Herkes çiğner sakızı, Kürt kızı getirir tadını.
Her kafadan bir avaz.
Hakkını avucuna verdi.
Hacı, hacı olamaz gitmekle Mekke'ye; dede, dede olmaz gitmekle tekkeye.
Haddini bilmeyene haddini bildirirler.
Hain olan korkak olur.
Hak dedikten sonra, akan sular durur.
Hak ol ki, pak olasın.
Haklı hakkından vazgeçmez.
Haklı haksızı Bağdat'tan çevirir.
Halep orada ise arşın burada.
Har vurup harman savurur.
Hayvan ölür semeri kalır, insan ölür eseri kalır.
Helal mal kaybolmaz.
Haram harama gider.
Hem çalar, hem oynar.
Hem kel, hem fodul.
Hem ziyaret, hem ticaret.
Hem suçlu, hem güçlü.
Harman yel ile, düğün el ile.
Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar, ya çiyan.
Herkes başına buyruk.
Herkes ettiğini bulur.
Hısımı hısım yapan da avrat, hasımı hasım yapan da.
Hırsıza anahtar gerekmez.
Hile ile peynir gemisi yürümez.
Haramın binası olmaz.
Hocanın yap dediğini yap, yaptığını yapma.
Horoz ölür, gözü çöplükte kalır.
Huylu huyundan vazgeçmez.
İşi Allah'a kalmış.
İşi Arap saçına döndü.
İşi olmayanın, aşı olmaz.
İşi yüzüne gözüne bulaştırır.
İş olacağına varır.
İş işten geçti.
İt yatağında ekmek ufağı aranmaz
İyi olursa bahtından, kötü olursa bizden bilirler.
İyiden kötülük gelmez.
İyilik et, denize at; balık bilmezse, Halık bilir.
İt ile çuvala, kedi ile kilere girilmez.
İyilik et kele, öğünsün ele.
İt iti ısırmaz.
İçi başka, dışı başka.
İğne atsan yere düşmez.
İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır.
İbadet de gizili, kabahat da.
İki at bir kazığa bağlanmaz.
İki baş bir kazanda kaynamaz.
İmanım gevredi.
İki ayağımı bir pabuca sokma.
İnadım inat, adım Kel Murat.
İnanma dostuna, saman koyar postuna.
İnsan doğduğu yerde değil, doyduğu yerde yaşar.
İnsan göre göre, hayvan süre süre alışır.
İnsanlar konuşa konuşa, hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşır.
İnsan olmayan, insan kadrini bilmez.     
İki cambaz bir ipte oynamaz.
İki dinle bir söyle.
İki eğriden bir doğru çıkmaz.
İki eli kızıl kanda da olsa gelir.
Kel Ali'nin bağına döndü.
Kabadayı tükürdüğünü yalamaz.
Kapak çiçeği gibi açıldı.
Kap sirkeye göredir.
Kapalı kutu.
Kibirin hasmı Allah'tır.
Kar, zararın kardeşidir.
Kuştan korkan, darı ekmez.
Kurunun yanında yaş da yanar.
Keçeyi suya atmış.
Kötü çamın kozalağı çok olur.
Kitaplar soğuk ama güvenilir dostlardır.
Kılı kırk yarmak.
Kurt kocayınca, köpeğin maskarası olur.
Kesesine kalmadı.
Keskin sirke küpüne zarar.
Mızrak çuvala sığmaz.
Malına mukayyet ol, komşunu hırsız çıkarma.
Bahanesiz dost köyüne varılmaz.
Oğlan anası, rahat olmaz.
Kız anası, naz anası.
Otu çek, köküne bak.
Öküzün altında buzağı arıyor.
Ölmüş at arar, nalını sökmeğe.
Ölmüş eşek kurttan korkmaz.
Ölürsem anam ağlar, gerisi yalan ağlar.
Ölenle ölünmez.
Ölenin aahçısı, kalanın nasihatçısı
Öl benim için, öleyim senin için.
Öldüğüne bakmaz da koz ağacından tabut ister.
Ölüsü olan bir gün ağlar, delisi olan her gün ağlar.
Pire itte, bit yiğitte olur.
Rüzgar eken, fırtına biçer.
Söz büyüğün, su küçüğün.
Sağ tilki, ölü aslandan yeğdir.
Seli gider, kumu kalır.
Sen eşek olursan, semer vuran çok olur.
Sırrını düşman bilmesin dersen, dostuna açma.
Söz gümüş ise sükut altındır.
Söz dinleyen, söz verenden uz gerek.
Söyleyene değil, söyletene bak.
Söyleme sırrını dostuna, o da söyler dostuna.
Sekiz aptal, dokuz kaşığı boş bırakmaz.
Süllümden indim, sözümden döndüm.
Tavuk suyu içer, Allah'a bakar.
Tek taştan duvar olmaz.
Tırnağın varsa başını kaşı.
Tongaya düştü. (oyuna geldi)
Tığ gibi delikanlı.
Tomusun gününde.
Ucuz etin yahnisi yenmez.
Uyku küçük ölümdür.
Uyku bir kantar, uyudukça artar.
Uz gibi durur, biz gibi sokar. 
Un elekten, çamur bilekten geçer.
Ufak suda balık kendini büyük sanır.
Vur patlasın, çal oynasın.
Veren alır, alan verir.
Veren el, alan elden üstündür.
Yaş kesen, baş kesen iflah olmaz.
Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.
Yalnız kuş, yuva yapmaz.
Yüzünü ekşitme.
Yenenle yanana bir şey dayanmaz.
Yıkılan güreşe doymaz.
Yavuz itin, sonu uyuz olur.
Yatan aslandan, gezen tilki iyidir.
Yüz versen astar ister.
Yemek yerken ayağa kalkılmaz.
Yüz yüze bakmaya yer bırakmak.
Yaza çıkardık danayı, beğenmez oldu anayı.
Yılanın soktuğunu akrep de sokar.
Yal yiyen it, yüzünden belli olur.
Yedisinde neyse, yetmişinde de o olur.
Yiğidin anası çabuk ağlar.
Zımaranın sırtına git.
Zaruret ateşten gömlektir.
Zaruretler haramı mübah kılar.
Zenginin malı, züğürdün çenesini yorar.
Züğürt kesesi gibi tam takır.
Zorla güzellik olmaz.
Zılgıt yedi.
Zehirden şifa, kahpeden vefa beklenmez.
Zengin arabasını dağdan aşırır, fakir düz yolda şaşırır.